کد مطلب:40310 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:240

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

خدا در جواب كسي كه به پيامبر6 دشنام و مسخره ميكرد و ميگفت پيامبر نسلش پايدار نيست چه گفت با ذكر آيه مربوط و خدا چه بلايي سر آن مرد گستاخ آورد؟

سوره كوثر، صد و هشتمين سورة قرآن، داراي سه آيه و در مكّه نازل شده است.

يكي از اهداف مهم سوره، تسلّي خاطر پيامبراكرمدر برابر انبوه حوادث دردناك و زخم زبانهاي مكرّر دشمنان است.

شأن نزولِ سوره: عاص بن وائل كه از سران مشركان بود، پيغمبراكرمرا به هنگام خارج شدن از مسجدالحرام ملاقات، و مدّتي با حضرت گفتوگو كرد. گروهي از سران قريش، در مسجد نشسته بودند و اين منظره را از دور مشاهده كردند. هنگامي كه عاص بن وائل وارد مسجد شد، به او گفتند: با كه صحبت ميكردي؟ گفت: با اين مرد ابتر.

كوثر، به معناي خير زياد و فراوان است، و مصاديق زيادي دارد. علاّمه طباطبايي; در تفسير الميزان ميفرمايند: مراد از كوثر، يا زيادي نسل است و يا خير فراوان كه اگر مراد خير فراوان باشد، زيادي نسل، يكي از مصاديق آن ميشود; چون شأن نزول سوره نيز در اين مورد، زيادي نسل است، و اين آيه ميرساند كه فرزندان حضرت زهرا3 ذريّه رسول خدا9 هستند.

بسياري از علماي بزرگ شيعه و برخي از علماي اهلتسنن نيز كوثر را منطبق بر حضرت زهرا3 ميدانند.

اين سوره، سه پيشگويي بزرگ را دربردارد: 1. اعطاي خير فراوان را به پيغمبر9 نويد ميدهد و اين خير كثير، تمام پيروزيها و موفقيتهايي را كه بعداً نصيب پيامبراكرم شد، شامل ميشود; 2. خبر از نسل و دودمان پيامبر به طور فراوان ميدهد و اينكه او بدون فرزند نخواهد بود; 3. اينكه، دشمنان او، ابتر و بدون عقب خواهند بود; چنان كه امروز از فرزندان بنياميّه كسي باقي نمانده است و اگر هم باقي مانده باشد; شناخته شده نيست.

در آيه دوم، خداوند متعال، پيامبر9 را به نماز و نحر امر ميكند. طبق نظر مفسران، نحر به دو معناست: 1. قرباني كردن شتر در روز عيد قربان; 2. بلند كردن دستها به هنگام تكبير و آوردن آن به مقابل گلوگاه و صورت.( ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي، ج 20، ص 429، نشر مؤسسه اعلمي / تفسير نمونه، آيةالله مكارم شيرازي و همكاران، ج 27، ص 374 ـ 377 / تفسير فخررازي، ج 32، ص 117، دارالكتب العلميّه / تفسير غرائب القرآن، نظامالدّين نيشابوري، ج 6، ص 576، دارالكتب العلميّه / تفسير بيضاوي، ج 5، ص 536، دارالفكر / تفسير روحالمعاني، آلوسي، ج 16، ص 440.)

ابتر، در لغت به مردي كه جانشين ندارد و با مرگش، يادي از او نميماند، اطلاق ميشود. در روايات، به كارهاي بينتيجه و سخني اطلاق ميشود كه با حمد الهي و صلوات بر پيامبر آغاز نشود.(لسانالعرب، ابنمنظور، ج 1، ص 309، احيأ التراث.)

انتخاب اين تعبير از سوي دشمنان اسلام به منظور هتك حرمت و توهين به رسول خدا بود; زيرا دشمنان اسلام فكر ميكردند كه چون پيامبراكرم فرزندي ندارد، نسل او منقطع خواهد شد و يادي از او نميماند و با مرگش، فراموش ميشود.

خداوند متعال، در اين آيه بيان ميدارد: كسي كه نسلش منقطع و يادي از او نميماند، اوست كه با تو دشمني و كينهورزي ميكند و در سورة انشراح، در وصف پيامبر بيان ميكند كه وَ رفعنا لك ذكرك;(انشراح، 4) آوازهات را بلند ساختهايم.(ر.ك: تفسير نمونه، همان، ج 27، ص 374 / مفردات الفاظ قرآن، راغب اصفهاني، ص 107، احيأ التراث.)

در حديثي پيامبر اكرمدربارة فضيلت سورة كوثر ميفرمايند: هر كس آن را تلاوت كند خداوند او را از نهرهاي بهشتي سيراب خواهد كرد، و به عدد هر قرباني كه بندگان خدا در روز عيد (قربان) قرباني ميكنند و... اجري به او ميدهد.

(ر.ك: تفسير نمونه، همان، ج 27، ص 369.)